علیرضا ناجی در گفت‌وگو با «فرهیختگان»:
به گزارش «فرهیختگان»، پاییز سخت کلیدواژه پرتکراری است که مدت‌ها از سوی مسئولان بیان می‌شود و نسبت به آن هشدار می‌دهند. تلاقی کرونا و آنفلوآنزا نگرانی اصلی و در ادامه امکان بروز و ظهور ویروسی جدید نگرانی دومی است که دنیا با آن مواجه است و کشورها خود را برای آن آماده می‌کنند.
در رابطه با وضعیت آینده کرونا و پاییز و زمستان همراه با همه‌گیری این ویروس با علیرضا ناجی، استادتمام ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی و رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی آزمایشگاه ویروس شناسی بیمارستان مسیح دانشوری گفت‌وگویی انجام دادیم.
پیش بینی می‌شود با تلاقی کرونا و آنفلوآنزا وضعیت بدتری داشته باشیم
او در این رابطه به «فرهیختگان» گفت: «امسال نگرانی‌ها مضاعف می‌شود، به‌خاطر اینکه این فصل هم آنفلوآنزا و هم کووید-19 را داریم. با توجه به پیش‌بینی‌هایی که می‌شود، می‌دانیم میزان عفونت‌های تنفسی در این فصل‌ها ممکن است شیوع بالاتری داشته باشد. مطمئنا امسال سال آسانی برای ما نیست، با توجه به اینکه ما هنوز واکسن نداریم و معلوم نیست واکسن چه زمانی بیاید و موثر بودن آن هم باید درنظر بگیریم، دارویی هم به‌طور مستقیم برای کووید نداریم، پیش بینی درباره کووید خیلی پیشبینی خوبی نیست. مطمئنا با افزایش تعداد افراد مبتلا مواجه خواهیم شد. آنفلوآنزا هم هرساله این کار را انجام می‌دهد. سالانه افراد به‌طور طبیعی اگر با اتفاق خاصی هم مواجه نشوند نسبت به آنفلوآنزا حساس هستند و آمار مرگ ومیر را نزدیک به 800 هزار نفر تا یک میلیون و خرده‌ای داریم که بر اثر آنفلوآنزا فوت می‌کنند. امسال کووید و آنفلوآنزا را با هم خواهیم داشت. پیش بینی می‌شود اوضاع بدتر باشد. تقریبا افرادی که نسبت به ویروس آنفلوآنزا حساس هستند در مواجهه با کووید هم همینقدر حساسند. درمجموع باید همواره در مواجهه با بیماری‌ها بدترین سناریو را درنظر بگیریم.
ما اجرای بهداشت اجتماعی را رعایت نکردیم
ناجی ادامه داد: همه پیش بینی‌ها بستگی دارد چقدر بتوانیم در سیاست‌های پیشگیرانه موفق باشیم. یکی از آنها برنامه‌ریزی کردن برای واکسن است. مورد دیگر که اولین موضوع مهم است و اگر در کووید رعایت می‌کردیم این اتفاقات برای ما رخ نمی‌داد، اجرای بهداشت اجتماعی است. همان چیزی که همگی درباره آن صحبت می‌کنیم و شامل ماسک زدن، رعایت فاصله اجتماعی، عدم ورود به تجمعات، در خانه ماندن و تمام موارد بهداشتی‌ای که بیان شد. همچنین می‌توان امیدوار بود که ماسک زدن بین مردم رواج یافته و شاید امسال درمورد آنفلوآنزا هم کمتر شاهد باشیم. شاید این موضوع در بسیاری از کشورها صدق کند، کشورهایی که از نظر فرهنگی رعایت می‌کنند و خود را ملزم به این موضوع می‌دانند که مسافرت نروند، در خانه بمانند، مخصوصا در زمانی که شیوع بیماری‌های تنفسی است. ماسک بزنند و در تجمعات وارد نشوند اما درمورد ایران به این موضوع شک دارم. قدری فکر می‌کنم در بحث کنترل بیماری‌ها، درمورد کووید و الان آنفلوآنزا، چیزی که در ایران مغفول است و بدان توجه نکردیم، جامعه‌شناسی افراد و روانشناسی مردم ایران است. از یکسو ما قرنطینه نمی‌کنیم، اصرار نمی‌کنیم ماسک بزنند، ما به اجبار این کارها را نمی‌کنیم و قانون اجرا کردن نمی‌گذاریم و از سوی دیگر رفتارشناسی و جامعه‌شناسی مردم ایران را درنظر نگرفتیم که اگر این کار را نکنیم ممکن است مردم ما این موضوع را رعایت نکنند، همان‌طور که شاهد هستیم که مردم رعایت نمی‌کنند. در فصولی که باید موارد بهداشتی را رعایت کنند و به مسافرت نروند ولی به مسافرت می‌روند. دورهمی‌های آخر هفته خود را دارند و در تجمعات وارد می‌شوند و ماسک به آن صورتی که باید استفاده نمی‌کنند. فاصله اجتماعی را رعایت نمی‌کنند و این مسائل مهم است.
دولت توصیه‌های وزارت بهداشت و کارشناسان را جدی نگرفت
رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی آزمایشگاه ویروس شناسی بیمارستان مسیح دانشوری افزود: من فکر می‌کنم این بخش را از دست دادیم، مردم ما نشان دادند اگر جدی از آنها خواسته نشود شاید خود را مکلف به رعایت این موضوع نکنند. در کنار این موضوع اشاره من به‌سمت دولت می‌رود که به نظر من، خیلی سیاست‌های پیشگیرانه و رعایت و اجرایی کردن توصیه‌های وزارت بهداشت و کارشناسان را جدی نگرفت و موجب شده همچنان این موضوع ادامه داشته باشد و ما موفق نشویم علیرغم تلاشی که وزارت بهداشت و کارکنان سلامت می‌کنند، در کنترل کردن این عفونت موفق باشیم و اگر این ادامه یابد مطمئنا از همزمانی آنفلوآنزا و کووید هم موفق بیرون نمی‌آییم.»
نگران پاندمی جدید از آنفلوآنزا هستیم، چون به دوره 11-10 ساله آن رسیده‌ایم
ناجی در خصوص شیوع و همه‌گیری آنفلوآنزا و تدابیری که برای پیشگیری از شیوع آن درنظر گرفته شده به «فرهیختگان» گفت: «هرساله در فصل سرما که از پاییز شروع می‌شود منتظر شیوعی از آنفلوآنزا هستیم. می‌دانیم که آنفلوآنزا و کووید-19 هر دو بیماری تنفسی مسری هستند ولیکن عامل ویروسی متفاوتی دارند. عامل کووید-19 کروناویروس جدید است اما آنفلوآنزا توسط ویروس آنفلوآنزا ایجاد می‌شود که این ویروس مختلف است. آنفلوآنزای A، آنفلوآنزای B و آنفلوآنزای C است که البته از آنفلوآنزای C کمتر می‌شنویم و کمتر از نظر بهداشتی موردتوجه است و بیشتر آنفلوآنزایA و آنفلوآنزای B هستند و از خصوصیات آنها این است که انواع مختلفی دارند که حدود 19 تیپ از ویروس آنفلوآنزای A و هم آنفلوآنزای B داریم.
با توزیع و تزریق منطقی واکسن می‌توانیم تا حدی آنفلوآنزا را کنترل کنیم
وی اظهار داشت: به دلیل میزبان‌های متعددی که وجود دارد ویروس آنفلوآنزای A می‌تواند با ویروس‌های آنفلوآنزای دیگر مخدوش شوند و تیپ‌های جدیدی را ایجاد کنند. اگر این تیپ‌ها خیلی جدید باشند پاندمی‌ها را ایجاد می‌کنند. آخرین پاندمی‌ای که از آنفلوآنزا داشتیم پاندمی سال 2009 است که به آن آنفلوآنزای خوکی می‌گویند. الان نزدیک 11-10 سال از آن پاندمی گذشته است و بسیار نگران هستیم با توجه به اینکه انتظار داریم هر 10 سال یک پاندمی از آنفلوآنزا داشته باشیم، امسال هم منتظر این بیماری هستیم. امر مهم این است که با توجه به اینکه درباره ویروس آنفلوآنزا واکسن داریم و با توجه به اینکه داروی مستقیم هم داریم شاید بهترین راهکاری که می‌توان درباره آنها درنظر گرفت این است که میزان مصرف واکسن را منطقی و درست و با پوشش مناسب در کشور برگزار کنیم که قدری خیال ما از بابت ویروس آنفلوآنزا راحت‌تر شود. البته بهتر است واکسن بزنیم اما این واکسن جلوی بیماری را به‌طور کامل نمی‌گیرد اما می‌تواند شیوع این بیماری را کاهش دهد و شدت و حدت بیماری را در افرادی که واکسن را دریافت می‌کنند، پایین بیاورد. برای همین مهم است برنامه‌ریزی مناسب درخصوص واکسن برای آنفلوآنزا در ایران داشته باشیم. مبادی رسمی و مواردی که اعلام کردند، گفته‌اند نزدیک به 2.5 میلیون دوز دولت به‌صورت مجانی وارد می‌کند که به افرادی که در اولویتبندی هستند، بزند و به نظر می‌رسد بخش خصوصی می‌خواهد در این زمینه فعال باشد و تعداد دوز بالاتری را وارد کند تا با قیمت آزاد در اختیار افراد قرار گیرد. باز هم افرادی که در اولویت هستند باید مدنظر باشند.
رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی آزمایشگاه ویروس شناسی بیمارستان مسیح دانشوری ادامه داد: این دو بیماری اگر با هم رخ دهند از نظر بالینی امکان تفرق دادن بین این دو بیماری را نداریم. به همین علت تشخیص‌های آزمایشگاهی برای اینکه کووید یا آنفلوآنزاست، بسیار مهم می‌شود. بر همین اساس برنامه‌ریزی کردن در این فصل جدید برای شبکه آزمایشگاهی در ایران که می‌خواهد به تشخیص بپردازد و الان فشار کووید روی آن است، بسیار زیاد می‌شود و مهم است که تست‌های آزمایشگاهی مولکولی راه بیندازند که درواقع به‌صورت همزمان این عوامل را با هم شناسایی کند تا بار کاری آزمایشگاه‌ها را کاهش دهد.»
امکان ظهور بیماری جدید در این فصل وجود دارد
ناجی همچنین در رابطه با امکان ظهور و شیوع ویروس و یا بیماری جدید در فصول سرد به «فرهیختگان» گفت: «باید منتظر باشیم چون نمی‌دانیم چه ویروس‌هایی می‌آیند. الان دو دسته بیماری تنفسی و دو ویروس داریم که خیلی ما را اذیت می‌کنند. یکی کروناویروس‌ها هستند و یکی هم آنفلوآنزا که مشکل هر ساله ماست که هر یک دهه به بعد ممکن است موجب پاندمی شود. واقعیت این است اگر از این بگذریم که یک‌سری افراد ممکن است در کشورها ویروس‌های جدید ایجاد بکنند و ممکن است این مساله واقعا وجود داشته باشد، ولی این مورد هم که انسان‌ها به محیط وحش حمله کرده و از حیوانات وحشی سوءاستفاده می‌کنند احتمال ویروس‌هایی که در آن حیوانات وحشی وجود داشته باشند و به انسان انتقال یابند و تکامل بیولوژیک خود را به دست بیاورند و گونه‌های جدید را ایجاد کنند، بسیار زیاد است. برای همین باید در این گونه رفتارها و فرهنگ‌ها در کشورهایی که این کارها را انجام می‌دهند، بسیار هوشیار باشیم و این موضوع را کنار بگذاریم.
وی در پایان گفت: می‌دانیم الان منبع خیلی از ویروس‌ها از خفاش است. درمورد ابولا و الان درمورد کرونا کاملا کرونا ویروسی خفاشی شاخه علمی است که در ویروس‌شناسی امروزه موردتوجه هستند و ثمرات آن را شاهد هستیم. نرم‌های جدیدی از ویروس آنفلوآنزا در خفاش‌ها دیده‌ایم. اگر این ارتباط و استمرار ارتباط با حیوانات وحشی بیشتر صورت گیرد مطمئنا در آینده گونه‌های جدیدی از آنفلوآنزا که خیلی بد و باعث کشتار باشند را شاهد باشیم. به همین علت نمی‌توان پیش بینی کرد در آینده چه ویروسی خواهد آمد. هر ویروس تنفسی دیگر همانند آنفلوآنزا و کرونا ممکن است در آینده بیاید و باعث تهدید سلامتی در دنیا شود.»
اخبار مرتبط:
مطالب پیشنهادی
